Okul Öncesi Çocuklarda Diş Sağlığı

Okul Öncesi Dönemde Diş Sağlığı

Diş sağlığını koruma görevi dişin sürdüğü ilk günden itibaren başlamaktadır. Günümüzde süt dişleri hakkında bilinen birçok yanlış bilgi vardır. Süt dişleri çoğu zaman aileler tarafından önemsenmeyebilir ve bu dişlere nasıl olsa kaybolacek ve yerine yeni dişler gelecek gözü ile bakılabilir. Bu nedenle çürümeye başlayan dişlerin tedavileri yaptırılmaz. Ağız ve diş bakımı yeteri kadar önemsenmez. Ancak bu durum daimi dişleri de olumsuz etkilemektedir.  

Süt dişleri ortalama 6. ayda sürmeye başlar ve 36. aya kadar toplam 20 adet olacak biçimde tamamlanırlar. İlk daimi diş sürmesi ise ortalama 6 yaşında başlar ve tamamlanmaları 12-13 yaşını bulur.  Çürük oluşumunu sebebi bakterilerdir. Bu yüzden ağızda bırakılan her çürük genel olarak tüm vücut sistemine zararlıdır.

Çocuğun en az iki yaşından itibaren kesinlikle diş doktoru ile tanışması gereklidir. Böylelikle   ağız ve süt dişlerinin hijyen denetimi zamanında sağlandığı için sağlıklı daimi dişelere zemin  oluşturulur. Diş doktoru kontrolleri yılda en az iki defa yapılarak devam etmelidir.

Koruyucu programlar ve tedavi yaklaşımları

Günümüz diş doktorliğinin amacı oluşan çürükleri tedavi etmek yerine, en baştan çürük oluşumunu önlemektir. Bu noktada devreye  koruyucu programlar girmektedir. Bu programların birincisi FLUOR’ dur. Üç yaşından itibaren uygulanabilir.

Koruyucu programların bir diğeri fissür örtücü (koruyucu dolgu) uygulamasıdır. Fissürler dişlerimizin çiğneme yüzeyindeki girintili çıkıntılı bölgelerdir.  Yapısal olarak üzerinde fazla girinti olan süt ve daimi dişlerin henüz çürükler başlamadan fissür örtücü dolgularla kaplanması gereklidir. Dolguların uygulanması öncesinde diş dokusunda herhangi bir kazıma prosedürüne gerek yoktur.

Daimi dişlerdeki tedavilerin tamamı (dolgu,tedavisi,çekim) süt dişlerine de uygulanabilmektedir. İstenen ağızda hiç çürük olmaması, varsa da değişim yaşına kadar ağızda tutmaya yönelik prosedürlerle tedavi edilmesidir. Çekim süt dişlerinde en son düşünülmesi gereken tedavi biçimidir. Çünkü bu dişlerin kökleri alttan gelecek daimi dişler için rehberdir ve erken çekim ileride çapraşıklık oluşmasına neden olur. Çekim dışında bir alternatif yoksa oluşan boşluğu güvenliğini sağlamak için yertutucu apereyler hazırlanmalıdır.

Beslenme ve fırçalama

Çocukların diyeti beş ana besin grubunun (karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral) tamamını gerekli oranlarda içermelidir. Tek bir besin grubununa eğilim hem diş sağlığımız hem de genel vücut sağlığımız için istenmeyen bir durumdur. Özellikle karbonhidrat ağırlıklı gıdalarla (ekmek, makarna, pilav) beslenen ve abur cubur tüketimi fazla olan çocuklarda çürük oluşumu kaçınılmaz sondur. Çocuklarınızın diş sağlığı için beslenmesi istenilen biçimde modifiye edilmeli ve dişler sabah ve gece yatmadan önce fırçalamalıdır.Eğer kahvaltı okulda yapılıyorsa bir diş fırçası da okula bırakılarak ögretmen gözetiminde fırcalanması gerekir.

Abur cubur grubu besinler (çikolata, şeker, cips, kraker, bisküvi) sınırlandırılmalı, ara öğün olarak tüketilmemeli ve tüketimden sonra dişler fırçalanmalıdır. Önemli olan fırçalamanın etkin biçimde yapılmasıdır. Dolayısıyla 7 yaşına kadar fırçalama ebeveynler eşliğinde olması gereklidir. Fırçalama mekanik bir temizliktir, süre oldukça önemlidir. En az 2 dakika boyunca her diş yüzüne fırça darbesi gelecek biçimde diş temizlenmelidir.

Ortodontik tedavi

Ortodontik tedavi genel olarak 2 aşamaya ayrılabilir. Süt dişlenme döneminde  üzerinde durulması gereken en önemli konu; kalıtım ve gelişim yetersizliklerinin değerlendirilmesi ve parmak emme, uzun süre yalancı emzik ve biberon kullanma, dudak emme ve ısırma, ağıza sürekli yabancı cisim sokma gibi yanlış alışkanlıkların önlenmesidir.

Karışık dişlenme dönemi ise ilkokul dönemi çocukları kapsar. Ağızda süt dişleri ve daimi dişler bir arada bulunur. En makul ortodontik değerlendirme 7-9 yaşları arasıdır denebilir. Bu dönemde zamanından önce ya da sonra süt dişlerinin kaybedilmesi alttan gelen daimi dişlere rehberlik edememesi nedeniylenda birtakım yer darlığı sorunları oluşabilir. Oluşan çapraşıklığın giderilmesi ortodontinin ilgi alanına girer.